ARABIC AND UZBEK PROVERBS FORMED BASED ON ISLAMIC SOURCES

Annotatsiya

Qur’oni Karim nozil bo’lgandan so’ng, aynan “Qur’on tili” va uning stilistikasi arab adabiy manba’lari uchun oliy namuna bo’lib xizmat qildi. Shuni ham aytib o’tish kerakki, aynan Islom dini va Qur’oni Karim arab tili va frazeologik brikmalarining dunyo bo`ylab keng tarqalishiga sabab bo’ldi. Qur’oni Karimning ko’p oyatlari har bir xalq va vaqt uchun aktual bo’la oladigan hikmatli so’zlar va iboralar mavjud. Undagi oyatlarda insoniylikning eng oliy namunasi, o’zgalar bilan munosabat, hayotni to’g’ri anglash, mehrlilik va adolatlilik kabi mavzularda so’z boradi. Ularni arab tiliga huddi xayot falsafasidek, insonlar tilida maqol va matallar kabi qo’llanila boshlagan. Quyida shunday maqol va matallardan misollar keltiriladi:

إن مع العسر يسرا

Darhaqiqat, qiyinchlik bilan yengillik keladi. (Qur’oni Karim, 94:5).

Qur’oni Karimdan so’ng musulmon olami uchun muqaddas bo’lgan kitob, hadislar hisoblanadi. Hadis- payg’ambarimiz Muhammad (s.a.v) ning gapirgan gaplari va qilgan ishlarining namunasidir. Hadislar insonlar uchun islom dining qoidalariga amal qilgan holda, yaxshilikka o’rgatuvchi dasturul amaldir. Huddi Qur’on oyatlaridek, hadislar ham arab xalqi maqollar va xikmatlar tarzida avloddan-avlodga o’tib kelmoqda.