ISSN
Бир ҳикоянинг икки таржимаси
DOI:
https://doi.org/10.37547/os/vol-01issue-03-03Muhim iboralar:
бадиий, таржима, аслиятAnnotatsiya
Ўтган асрнинг 90-йилларидан бошлаб бадиий таржима шарофати билан ўзбек миллий адабиёти жаҳон адабиёти дурдоналари билан бойиб боргани каби, ўзбек адабиёти намуналари ҳам бошқа тилларга таржима қилиниб, дунёнинг кўпчилик мамлакатларида ўз ўқувчиларини топишга улгурди. Жумладан, ўтган салкам ўттиз йил мобайнида Туркияда ўзбек адабиётига бўлган қизиқиш янада кучайди. Қисқа давр ичида ўзбек адабиётининг ўнлаб дурдона асарлари хорижий тиллар, жумладан қардош турк тилига ўгирилиб, адабиётимиз ихлосмандларига армуғон этилди. Тили, тарихи ва маданияти бир-бирига жуда яқин ўзбек ва турк халқлари ўртасидаги дўстлик, қардошлик ришталари бадиий таржима ор-қали янада мустаҳкамланди. Турк адабиёти хазинаси атоқли ўзбек адибларининг машҳур асарлари билан бойиди. Жумладан, таниқли ўзбек адиби А.Қодирийнинг “Ўткан кунлар”, “Меҳробдан чаён”, Ойбекнинг “На-воий” романлари қаторида Абдулла Қаҳҳор ҳикоялари ҳам туркчага ағдарилиб, нашр этилди. Бу ўз-ўзидан таржимашунослик фанига катта материал берди. Бадиий таржималарни танқидий кўриб чиқиш, уларнинг бадиий савияси, сифатини баҳолаш ва таржимон маҳорати қирраларини ўрганиш масалалари кун тартибига қўйилди. Ушбу мақолада Абдулла Қаҳҳор ҳикояларининг туркча таржималарида учрайдиган муаммоли ўринлар кўриб чиқилади ва амалиётда юзага келган муаммоларга қисман йечим изланади. Жумладан, икки қардош тил орасида таржима қилишнинг афзалликлари билан бир қаторда ўзига яраша мураккабликлари борлиги, таржимада “сохта эквивалентлар” муаммоси сақланиб қолаётганлиги, ўзбек ва турк тилларининг бир тил оиласига мансублигига қарамай кўпчилик лекцик-фразеологик бирликларнинг келиб чиқиш нуқтаи назаридан фарқлилик касб этиши, бадиий асарларни ўгиришда таржимондан ўта эҳтиёткор бўлишни қатъий талаб қилиши зарурлиги алоҳида таъкидланади.
Yuklashlar
Данные скачивания пока недоступны.
Foydalanilgan adabiyotlar
Қаҳҳор Абдулла; Ҳикоялар. –Тошкент, Ғафур Ғулом номидаги Адабиёт ва санъат нашриёти. 1987. www.zyouz.com.
Kahhar A., Hikayeler, Çeviren Filiz Demirci. – Toshkent, Mumtoz so‘z, 2010.
Kahhar A., Hırsız, Çeviren Mahir Ünlü. https://www.edebi.net/index. php/edebi-eserler/komik-f-kralar/44-secilmis-yazilar/3860-abdullah-kahhar-hirsiz-hikaye.
Ўзбек тилининг изоҳли луғати. –М.: “Рус тили”, 1981; Türkçe Sözlük, TDK, 9. Baskı, 1.-2. Ciltler. – Ankara, 1998; Büyük Rusça-Türkçe Sözlük, Moskva, «Russkiy yazik», Multi¬lin-gual. – İstanbul, 1995; Büyük Türkçe-Rusça Sözlük, Moskva, «Russkiy yazik», 1977, Mul¬ti-lingual. – İstanbul, 1994; Ҳотамов Н., Саримсоқов Б., «Адабиётшунослик тер¬мин¬ла¬ри-нинг русча - ўзбекча изоҳли луғати», Т.,1983.
Саломов Ғ. Таржима назарияси асослари, Т., “Ўқитувчи”, 1983. – Б.73.
Türkçe Sözlük, TDK, 9. Baskı, 1.-2. Ciltler. – Ankara, 1998. – Б.217.
Türkçe Sözlük, TDK, 9. Baskı, 1.-2. Ciltler. – Ankara, 1998. – Б.717.
Kahhar A., Hikayeler, Çeviren Filiz Demirci. –Toshkent, Mumtoz so‘z, 2010. – B.42.
Turk tilida “muhabbet” so‘zi “mu¬habbat” va “do‘stona suhbat” ma’nosida qo‘lla¬ni¬la¬di.
Ёқубов Одил. Тангланган асарлар. Тўрт жилдлик, 1-жилд. Адолат манзили, роман. – Тошкент: Шарқ, 2005. – 178 б.
Yakuboğlu Adil. Adalet Menzili, Tűrkçesi D.Ahsen Batur, Se¬len¬ge Yayınları. – İstanbul, 2005. – S.72.
Ёқубов Одил. Тангланган асарлар. Тўрт жилдлик, 1-жилд. Адолат манзили, роман. – Тошкент: Шарқ, 2005. – Б. 75.
Yakuboğlu Adil. Adalet Menzili, Tűrkçesi D.Ahsen Batur, Se¬len¬ge Yayınları. – İstanbul, 2005. – S.93.
Odil Yoqubov ham o‘zbek xalqi nutqida qoliplashib, bir xil aytiladigan maqolni o‘zicha o‘zgartirib (“o‘ynashmagin” fe’l shaklini “olishmagin” deb o‘zgartirib) qo‘llagan (B.25).
Yakuboğlu Adil. Adalet Menzili, Tűrkçesi D.Ahsen Batur, Se¬len¬ge Yayınları. – İstanbul, 2005. – S.25.
Ёқубов Одил. Тангланган асарлар. Тўрт жилдлик, 1-жилд. Адолат манзили, роман. – Тошкент: Шарқ, 2005. – Б.21.
Kahhar A., Hikayeler, Çeviren Filiz Demirci. –Toshkent, Mumtoz so`z, 2010. – S.42.
Kahhar A., Hırsız, Çeviren Mahir Ünlü. https://www.edebi.net/index. php/edebi-eserler/komik-f-kralar/44-secilmis-yazilar/3860-abdullah-kahhar-hirsiz-hikaye.
F.Demirci yana bir o‘rinda “soxta ekvivalentlik”ka “aldangan”. Masalan, “ola ho‘kiz” birikmasini “çok iyi bir öküz” (“juda yaxshi ho‘kiz”) deb o‘girgan, ya’ni u o‘zbekcha “ola” so‘zini “a’lo” so‘zi bilan adashtirgan. Shu kabi, M.Unli ham bir o‘rinda o‘xshash xatolikka yo‘l qo‘ygan. U “og‘ilning eshigi” birikmasini “og‘lunın kapısı” (“o‘g‘linin eshigi”) deb ag‘dargan.
Kahhar A., Hikâyeler, Çeviren Filiz Demirci, Toshkent, Mumtoz so‘z, 2010, s.41.
Ўзбек тилининг изоҳли луғати, 5 жилдли, 1-жилд: - Т.: "Ўзбекистон миллий энциклопедияси" Давлат илмий нашриёти, 2006.
Қаҳҳор Абдулла; Ҳикоялар. –Тошкент, Ғафур Ғулом номидаги Адабиёт ва санъат нашриёти. 1987. www.zyouz.com.
Kahhar A., Hikâyeler, Çeviren Filiz Demirci, Toshkent, Mumtoz so‘z, 2010, s.41.
Kahhar A., Hırsız, Çeviren Mahir Ünlü. https://www.edebi.net/index. php/edebi-eserler/komik-f-kralar/44-secilmis-yazilar/3860-abdullah-kahhar-hirsiz-hikaye.
Қаҳҳор Абдулла; Ҳикоялар. –Тошкент, Ғафур Ғулом номидаги Адабиёт ва санъат нашриёти. 1987. www.zyouz.com.
Kahhar A., Hikâyeler, Çeviren Filiz Demirci, Toshkent, Mumtoz so‘z, 2010, s.42.
Kahhar A., Hırsız, Çeviren Mahir Ünlü. https://www.edebi.net/index. php/edebi-eserler/komik-f-kralar/44-secilmis-yazilar/3860-abdullah-kahhar-hirsiz-hikaye.
Загрузки
Nashr etilgan
2022-10-03
Qanday qilib iqtibos keltirish kerak
KHАYRULLA HAMIDOV. (2022). Бир ҳикоянинг икки таржимаси. Sharqshunoslik, 1(03), 22–30. https://doi.org/10.37547/os/vol-01issue-03-03
Ushbu son
Soha
Maqolalar
Litsenziya
Copyright (c) 2022 KHАYRULLA HAMIDOV
Это произведение доступно по лицензии Creative Commons «Attribution» («Атрибуция») 4.0 Всемирная.
Authors retain copyright and grant the journal right of first publication with the work simultaneously licensed under a Creative Commons XX License...
