XXI ASRDA YAPONIYA TASHQI SIYOSATINING O‘ZGARISHI

Annotatsiya

Maqola XXI asrda Yaponiya tashqi siyosatidagi o‘zgarishlarning asosiy jihatlariga bag‘ishlangan. Asosiy manbalar va hodisalarning voqea va mazmun tahlili elementlaridan foydalanib, Yaponiyaning zamonaviy tashqi siyosati o’zgarishining asosiy bosqichlari ochib berilgan.

XXI asrda Yaponiya tashqi siyosatidagi o‘zgarishlarning tabiati AQShning bir qutbli gegemonligidan ko‘p qutbli davlatga o‘tayotgan dunyo tartibi tizimi bilan bog‘liq bo‘lib, mintaqaviy va global miqiyosda ustuvorlikka qarshi kurashuvchi kuchlar paydo bo‘ladi.

Ikkinchi jahon urushidan keyingi Yaponiya tashqi siyosatining rivojlanish bosqichlari tizimning turli davrlarda rivojlanishi bilan belgilangan koordinatalar bilan mantiqiy bog‘liqdir. Sovuq urush davrida AQSh Yaponiyaning "xavfsizlik soyaboniga" aylandi va Yaponiya iqtisodiy o‘sish va iqtisodiy diplomatiyaga e’tiborni qaratdi. Sovuq urush bosqichidan keyin globallashuv bosqichi boshlanadi va Yaponiya turg‘unlik davriga kirayotgan bo‘lsa-da, asta-sekin global va mintaqaviy integratsiya jarayonlariga kirishdi. Bu davrda Yaponiya “madaniy diplomatiya”ni faol rivojlantirdi.

Xalqaro munosabatlar rivojining hozirgi bosqichi AQSH va Xitoy oʻrtasidagi keskin raqobat, ularning iqtisodiy boʻlinish boʻyicha faol siyosati, Sharqiy Osiyoda Tayvan uchun katta mojaro kelib chiqish xavfi bilan ajralib turadi. Yaponiya AQSh va uning ittifoqchilari bilan ham mintaqada, ham global miqiyosda yanada kengroq ittifoq tuzishni tanladi. 2022-yil dekabr oyida qabul qilingan yangi milliy xavfsizlik strategiyasida. zamonaviy tashqi siyosatning ustuvor yo‘nalishlari aniq ko‘rsatilgan. Xulosa qilib shuni aytish mumkinki, davom etayotgan jarayonlarning murakkabligini inobatga olgan holda, Yaponiya xalqaro munosabatlar koordinatalarining paydo bo'lgan tizimini hisobga olgan holda, yana bir bor o‘z mamlakati rivojlanishi uchun xavflarni kamaytirishga harakat qilishi kerak.