Ўрхун-Енасой ёдгорликларида вақт ва ҳаёт

Annotatsiya

Чўл маданиятига эга бўлган турклар ҳам шу саволлар устида ўйлаб, дунёқарашларини ёдгорликларда акс эттирган. Уларда оламнинг мавжудлиги, шаклланиши ва яратилиши ҳақида маълум ғоялар ва эътиқодлар мавжуд эди. Қадимги туркийларда ҳаётга оид маълум тасаввур ва дунёқарашлар бўлган, вақт ўлчови ўрнатилган, ўн икки ҳайвон билан туркий календардан фойдаланган ва бу ёдгорликлар тилида кенг ўз ифодасини топган. Ўн икки ҳайвонли тақвим турк маданиятини акс эттиргани ва баъзи манбалар буни тасдиқлаганлиги тақвим бутунлай туркий тафаккурга тегишли эканлигини кўрсатади. Ўрхон-Енисей ёдгорликлари тилида 12 ҳайвондан иборат календарь ишлаб чиқилган. Мақолада маълумки, қадимги туркларнинг дунёқарашида ҳаёт ва замон, космогония тушунчалари шаклланган